گاز فاضلاب به دلیل تجزیه فضولات طبیعی انسان به وجود می آید. این گاز ترکیبی از مخلوط گازها از جمله سولفید هیدروژن، آمونیاک و موارد دیگر است که در ادامه بیشتر توضیح میدهیم.
سولفید هیدروژن موجود در گاز فاضلاب همان چیزی است که به آن بوی خاص تخم مرغ گندیده می دهد (دقیقا همان بوی بدی که گاهی اوقات در آشپزخانه یا توالت استشمام میکنید). گاز فاضلاب در سطوح پایین لزوماً سمی نیست. با این حال، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض این گاز یا سطوح بالاتر آن می تواند باعث ایجاد علائم مسمومیت با گاز چاه فاضلاب شود.
در این مقاله، به علل نشت گاز فاضلاب در خانه شما و همچنین علائم، تشخیص و درمان مسمومیت با گاز فاضلاب سمی خواهیم پرداخت.
آنچه در این مقاله میخوانید:
| عنوان | توضیحات |
|---|---|
| گاز فاضلاب چیست | گاز فاضلاب مخلوطی از گازها و ترکیبات مختلف است که از تجزیه فضولات انسانی و مواد آلی در سیستم های فاضلاب و چاه های جذبی به وجود می آید. |
| ترکیبات | سولفید هیدروژن، متان، آمونیاک، دی اکسید کربن و سایر گازها و ترکیبات آلی فرار (VOCs) |
| خطرات گاز فاضلاب | قرار گرفتن در معرض سطوح بالای گاز فاضلاب می تواند منجر به مسمومیت، مشکلات تنفسی، آسیب به اندام ها، سرطان و حتی مرگ شود. |
| دلایل بوی فاضلاب در خانه | نشتی، ترک خوردگی لوله ها، گرفتگی تهویه و لوله ها، خشک شدن لوله ها، لق بودن توالت فرنگی و … |
| تفاوت گاز فاضلاب صنعتی و خانگی | فاضلاب صنعتی حاوی آلاینده ها و مواد شیمیایی سمی بیشتری است و در سطوح بالاتر می تواند خطرناک تر باشد. |
| علائم قرار گرفتن در معرض | بوی تخم مرغ گندیده، خستگی، سردرد، حالت تهوع، سرگیجه، ضعف حافظه، از دست دادن حس بویایی، تحریک چشم و ریه، تشنج، کما و … |
| تشخیص | سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی، بررسی محل زندگی یا کار و … |
| درمان | تهویه خانه، تماس با لوله بازکن، مراقبت های پزشکی برای مسمومیت های شدید |
| اقدامات لازم در صورت استشمام بوی فاضلاب | پیدا کردن محل نشتی، تماس با لوله بازکن، تهویه خانه و … |
| چه زمانی با لوله بازکن تماس بگیریم؟ | در صورت مشاهده هر گونه نشتی، ترک خوردگی یا گرفتگی در لوله ها و … |
| نتیجه گیری | گاز فاضلاب می تواند خطرناک باشد. در صورت مشاهده هر گونه علائم یا بوی فاضلاب، اقدامات لازم را برای رفع مشکل انجام دهید. |
دلایل بوی فاضلاب در خانه شما
سیستم های لوله کشی مدرن دارای اقداماتی برای محافظت از خانه در برابر نشت گاز فاضلاب هستند. با این حال، دلایل متعددی برای بوی فاضلاب در خانه شما وجود دارد که اکثر آنها ناشی از خرابی لوله کشی است.
نشتی
اگر به دلیل قرارگیری نامناسب لوله ها یا تهویه، نشتی در سیستم لوله کشی شما وجود داشته باشد، ممکن است در معرض گاز فاضلاب قرار بگیرید.
همچنین، زمانی که تهویه فاضلاب خیلی نزدیک به پنجره یا ورودی هوا نصب شود، گاز فاضلاب می تواند به داخل خانه شما نفوذ کند و بوی فاضلاب توالت ایرانی را ایجاد نماید.
در برخی موارد، نشتی از سیستم فاضلاب چاه جذبی نزدیک، می تواند از طریق ترک های موجود در فونداسیون وارد خانه شما شود.
ترک خوردگی لوله ها
لوله های فاضلاب برای محافظت از داخل خانه شما در برابر تماس با محصولات جانبی فاضلاب تقویت شده اند. در صورت فرسودگی، ترک خوردگی یا شکستگی لوله ها، گاز چاه فاضلاب می تواند از آنها عبور کرده و وارد خانه شما شود.
گرفتگی تهویه
تهویه هوا مسئولیت پخش گازهای سمی از خانه شما را بر عهده دارد. اگر تهویه شما با گرد و غبار، زباله یا سایر موارد مسدود شود، ممکن است نتواند به درستی خانه شما را تهویه کند. این موضوع می تواند باعث تجمع گاز فاضلاب در لوله ها و نشت آن به داخل خانه شود. این موضوع میتواند علت بوی بد فاضلاب آشپزخانه باشد
گرفتگی لوله‌های فاضلاب
همانند سیستم تهویه، لوله‌های فاضلاب وظیفه‌ی انتقال فاضلاب سمی از طریق سیستم چاه جذبی را بر عهده دارند. اگر این لوله‌ها به دلیل ریختن یا سیفون کردن موادی که نباید دور ریخته شوند، مسدود شوند، میتواند منجر به ایجاد فاضلاب پشتیبان شود. در صورت عدم رسیدگی گرفتگی لوله فاضلاب، انسداد میتواند به تجزیه خود ادامه داده و گاز فاضلاب را به داخل خانه شما نشت دهد.
خشک بودن لوله های فاضلاب
حرکت آب در لوله کشی فاضلاب میتواند باعث حل شدن گازهای فاضلاب شود. هنگامی که از سیستم های لوله کشی مانند توالت و آشچزخانه استفاده نمی شود، ممکن است خشک شوند و این مزیت را از دست بدهند. همین مشکل به گاز فاضلاب اجازه می دهد تا به داخل خانه نشت کند.
لق بودن توالت فرنگی
توالت ها بخش مهمی از سیستم فاضلاب خانه شما هستند. برای محافظت در برابر نشت گاز از لوله ها، توالت ها همیشه باید به صورت استاندارد و کاملا محکم به زمین و لوله متصل شوند. یک توالت فرنگی لق می تواند باعث ایجاد شکاف در لوله ها و نشت گاز فاضلاب یا گاز چاه دستشویی به خانه شما شود. دقیقا مهمترین علت بوی فاضلاب توالت فرنگی همین موضوع می باشد.
تفاوت گاز فاضلاب صنعتی و خانگی
ترکیب:
- فاضلاب صنعتی: حاوی طیف وسیع تری از آلاینده ها و مواد شیمیایی سمی نسبت به فاضلاب خانگی است. این مواد می توانند شامل فلزات سنگین، مواد شیمیایی آلی فرار، و ترکیبات سمی دیگر باشند.
- فاضلاب خانگی: عمدتاً از مواد آلی مانند مدفوع، ادرار، و ضایعات غذایی تشکیل شده است.
غلظت:
- فاضلاب صنعتی: به طور کلی غلظت آلاینده های موجود در فاضلاب صنعتی به مراتب بیشتر از فاضلاب خانگی است.
- فاضلاب خانگی: غلظت آلاینده ها در فاضلاب خانگی به طور قابل توجهی کمتر است.
خطرات:
- فاضلاب صنعتی: به دلیل وجود مواد شیمیایی سمی، قرار گرفتن در معرض گاز فاضلاب صنعتی می تواند خطرات جدی تری برای سلامتی به همراه داشته باشد، از جمله:
- مشکلات تنفسی
- آسیب به اندام ها
- سرطان
- فاضلاب خانگی: قرار گرفتن در معرض گاز فاضلاب خانگی در سطوح پایین معمولاً خطرناک نیست. با این حال، در سطوح بالا می تواند منجر به علائمی مانند تهوع، سردرد و سرگیجه شود.
منابع:
- فاضلاب صنعتی: از کارخانه ها، تاسیسات تولیدی، و سایر مشاغل که از مواد شیمیایی یا فرآیندهای صنعتی استفاده می کنند، سرچشمه می گیرد.
- فاضلاب خانگی: از خانه ها، آپارتمان ها و سایر اماکن مسکونی سرچشمه می گیرد.
نحوه دفع:
- فاضلاب صنعتی: به طور معمول قبل از تخلیه به محیط زیست، در تصفیه خانه های صنعتی تصفیه می شود. این فرآیند می تواند شامل مراحل مختلفی مانند حذف مواد شیمیایی، فلزات سنگین و سایر آلاینده ها باشد.
- فاضلاب خانگی: به طور معمول به سیستم های فاضلاب شهری منتقل می شود و در آنجا تصفیه می شود. این فرآیند می تواند شامل مراحل مختلفی مانند غربالگری، ته نشینی، و تصفیه بیولوژیکی باشد.
فرمول گاز فاضلاب
| نوع گاز | فرمول شیمیایی | توضیحات |
|---|---|---|
| سولفید هیدروژن | H2S | گازی بی رنگ، سمی و قابل اشتعال با بوی متعفن شبیه تخم مرغ گندیده که عامل اصلی بوی بد فاضلاب است. |
| آمونیاک | NH3 | گازی بی رنگ با بوی تند و زننده که از تجزیه مواد آلی نیتروژن دار در فاضلاب ایجاد می شود. |
| متان | CH4 | گازی بی رنگ و قابل اشتعال که از تجزیه بی هوازی مواد آلی در فاضلاب ایجاد می شود. |
| دی اکسید کربن | CO2 | گازی بی رنگ و بدون بو که از تنفس موجودات زنده و تجزیه مواد آلی در فاضلاب ایجاد می شود. |
| مونوکسید کربن | CO | گازی بی رنگ و بدون بو که بسیار سمی و کشنده است و می تواند از احتراق ناقص مواد آلی در فاضلاب ایجاد شود. |
| نیتروژن | N2 | گازی بی رنگ و بدون بو که جزء اصلی هوای است و در فاضلاب نیز وجود دارد. |
| اکسیژن | O2 | گازی بی رنگ و بدون بو که برای تنفس موجودات زنده ضروری است و در فاضلاب به مقدار کم وجود دارد. |
آیا گاز فاضلاب در خانه شما خطرناک است؟
گاز فاضلاب ترکیبی پیچیده از گازها و ترکیبات مختلف است که برخی از آنها برای انسان سمی هستند.
مهمترین اجزای گاز فاضلاب عبارتند از:
- سولفید هیدروژن
- متان
- آمونیاک
- دی اکسید کربن
در حالی که گاز فاضلاب در مقادیر کم خطرناک نیست، این ترکیبات در سطوح بالا به سمی بودن گاز فاضلاب کمک می کنند.
سولفید هیدروژن گاز اصلی موجود در گاز فاضلاب یا گاز چاه دستشویی است. طبق تحقیقات انجام شده، سولفید هیدروژن برای سیستم اکسیژن رسانی بدن سمی است. این گاز در مقادیر زیاد می تواند باعث علائم ناخوشایند، آسیب به اندام ها و حتی مرگ شود.
آمونیاک ترکیبی شناخته شده است که اغلب در مواد شیمیایی تمیز کننده مانند شیشه پاک کن استفاده می شود. این ماده بوی تندی دارد.
قرار گرفتن در معرض آمونیاک می تواند باعث تحریک چشم، بینی و گلو شود. آمونیاک در سطوح بالاتر برای انسان سمی است و می تواند باعث آسیب به اندام ها یا مرگ شود.
متان و دی اکسید کربن هر دو گازهای گلخانه ای نسبتاً غیرسمی هستند. با این حال، گاز متان در مقادیر زیاد به شدت قابل اشتعال است.
این ترکیب با خاصیت قابل اشتعال آمونیاک، سطوح بالای گاز فاضلاب را به یک خطر آتش سوزی تبدیل می کند.
به همین خاطر اگر در خانه مشکل بوی فاضلاب حمام دارید حتما نسبت به رفع سریع آن اقدام نمایید، چون زمان بیشتری را در یک فضای بسته سپری میکنید و این خطرناک است.
علائم قرار گرفتن در معرض گاز فاضلاب
اگر گاز فاضلاب در خانه شما وجود داشته باشد، اولین علامتی که ممکن است متوجه شوید، بوی تخم مرغ گندیده است. همچنین ممکن است علائم مختلفی از قرار گرفتن در معرض این گاز را تجربه کنید، از جمله:
- خستگی
- سردرد
- حالت تهوع یا استفراغ
- سرگیجه یا سبکی سر
- ضعف حافظه و تمرکز
قرار گرفتن در معرض سطوح بالای گاز فاضلاب در خانه رایج نیست. با این حال، در محیط های کاری صنعتی ممکن است با سطوح بالای گاز فاضلاب مواجه شوید. علائم این نوع مسمومیت عبارتند از:
- از دست دادن حس بویایی (دیگر نمی توانید بوی تخم مرغ گندیده گاز فاضلاب را حس کنید)
- تحریک دهان، گلو و ریه
- تحریک چشم و التهاب ملتحمه (ورم ملتحمه)
- تشنج
- کما
- احتمالاً مرگ
توجه: در صورت مشاهده هر گونه علائم نگران کننده ناشی از قرار گرفتن در معرض گاز فاضلاب، به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
تشخیص بیماری ناشی از گاز فاضلاب
بر اساس گزارش مراکز کنترل و پیشگیری بیماری های آمریکا، هیچ آزمایش خون یا تشخیص مستقیمی برای بررسی قرار گرفتن فرد در معرض گاز فاضلاب وجود ندارد.
با این حال، مسمومیت با گاز فاضلاب در صورتی قابل تشخیص است که:
- بوی گاز فاضلاب را استشمام کرده باشید.
- علائم ناشی از قرار گرفتن در معرض گاز فاضلاب را تجربه کنید.
- مشخص شود که محل زندگی یا کار شما در معرض نشت گاز فاضلاب قرار دارد.
تشخیص بر اساس شواهد:
پزشک برای تشخیص مسمومیت با گاز فاضلاب، سابقه پزشکی شما را بررسی کرده و در مورد علائم و نشانه هایتان سوال می کند. همچنین، پزشک ممکن است محل زندگی یا کار شما را از نظر وجود نشت گاز فاضلاب مورد بررسی قرار دهد.
آزمایش های دیگر:
در برخی موارد، پزشک ممکن است آزمایش های دیگری را برای رد سایر علل احتمالی علائم شما تجویز کند. این آزمایشات می تواند شامل آزمایش خون، اشعه ایکس قفسه سینه یا اسکن ریه باشد.
توجه: اگر نگران قرار گرفتن در معرض گاز فاضلاب هستید و علائم خاصی را تجربه می کنید، به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. پزشک می تواند به تشخیص علت علائم شما و ارائه درمان مناسب کمک کند.
درمان در صورت قرار گرفتن در معرض گاز فاضلاب
مسمومیت خفیف:
- در صورت وجود نشت جزئی گاز فاضلاب، اولین قدم برای درمان، تهویه خانه و تماس با یک لوله کش برای بازرسی و رفع نشتی است. تنفس هوای تازه نیز می تواند به کاهش علائم شما کمک کند.
مسمومیت شدید:
- سطوح بالای قرار گرفتن در معرض گاز فاضلاب نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد. اگر هر یک از موارد زیر را تجربه کردید، به دنبال مراقبت پزشکی فوری باشید:
- مشکل در تنفس
- سرگیجه
- حالت تهوع
- سایر علائم ناشی از قرار گرفتن در معرض بالای گاز فاضلاب
اقدامات لازم در صورت استشمام بوی گاز فاضلاب
- اگر به نشت گاز فاضلاب در خانه خود مشکوک هستید، ابتدا سعی کنید محل نشت را پیدا کنید. مطمئن شوید که همه کف شورها، توالت ها و تهویه ها را بررسی کنید تا مطمئن شوید چیزی ترک خورده، مسدود، گرفته شده یا شل نیست.
- پس از شناسایی منبع نشتی، برای بازرسی با یک لوله کش قرار ملاقات بگذارید. در حالی که منتظر بازرسی هستید، خانه خود را تهویه کنید. همچنین، مطمئن شوید که لوله های فاضلاب تمیز نگه داشته شوند.
چه زمانی با یک لوله بازکن تماس بگیرید؟
اگر فکر می کنید نشتی گاز فاضلاب در خانه شما وجود دارد، سریعاً با شرکت لوله بازکنی تهران آقای لوله بازکن تماس بگیرید.
یک لوله بازکن می تواند خانه شما را از نظر احتمال وجود نشتی بررسی کند. متخصصین می توانند نشتی را برطرف کرده و بهترین راهکار برای عملکرد صحیح سیستم لوله کشی شما را به شما پیشنهاد دهند.
همچنین اگر در خانه چاه فاضلاب دارید ممکن است پر شدن چاه باعث وجود چنین مشکلی شده باشد که در این شرایط بهتر است خدمات تخلیه چاه را انجام دهید تا این بو برطرف شود.
نتیجه گیری
گاز فاضلاب محصول جانبی رایج سیستم های چاه جذبی مدرن است. نشتی، ترک خوردگی یا گرفتگی در لوله کشی می تواند باعث نفوذ گاز فاضلاب به داخل خانه شما شود.
بهترین راه حل برای یک نشتی جزئی گاز فاضلاب، تماس با یک لوله بازکن محلی است تا بتواند نشتی را پیدا کرده و برطرف کند.
علائم قرار گرفتن در معرض گاز فاضلاب خفیف هستند و پس از قطع شدن تماس، برطرف می شوند.
با این حال، اگر به نشت گاز فاضلاب مشکوک هستید و همچنین علائم ناشی از قرار گرفتن در معرض بالای گاز را تجربه می کنید، بلافاصله به دنبال فوریت های پزشکی و یک لوله بازکن اضطراری باشید.